Kronik rinosinüzit (KS)'in tanı ve tedavisinde, endoskopik kültüre dayalı tedavinin başarı şansının daha fazla olduğu bilinmekle beraber; pekçok merkez, gerek zaman yokluğundan gerekse uygun aygıtların olmaması nedeni ile ampirik tedaviyi tercih etmektedir. Ampirik antibiyotiğin seçildiği protokoller tüm dünyada en sık izole edilen patojenlere göre düzenlenmiş tedavi protokolleridir. Bu çalışmada, KS tanısı almış olan hastalarda, endoskopik orta meatus kültürü ile olası etken patojenleri saptamayı ve bu patojenlerin protokol gereği kullanılan amoksisilin-klavunat aside duyarlılığının araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmaya Mayıs 1999-Mart 2000 tarihleri arasında Kocaeli Üniversitesi KBB Polikliniği'ne KS kliniği ile başvuran ve bu tanısı radyolojik olarak desteklenen 44 hasta alındı. Örnekler, vestibüler kontaminasyon olasılığını azaltmak için, rijit nazal endoskop ile nazal ala retrakte edilerek, steril eküsiyon yardımı ile orta meatusta bulunan patolojik sekresyondan alındı. Sürüntü örnekleri Stuart taşıma besiyeri içerisinde en kısa sürede laboratuvara gönderildi. Tüm kültürler aerop bakteri ve mantar besiyerlerine ekildi. Antibiyogramlar Kirby-Bauer disk difüzyon tekniği ile yapıldı. Toplam 44 kültürün 38'inde (%86) üreme oldu ve 49 köken saptandı. En sık izole edilen mikroorganizmalar koagülaz- negatif stafilokoklar (21/49, %42.8), Streptococcus türleri (12/49, %24.4), Staphylococcus aureus (8/49, %16.3), Pseudomonas aeruginosa (5/49, %10) ve Candida albicans (3/49, %6) idi. Yapılan antibiyogram sonuçlarına göre tedavi protokolünde öngörülen antibiyotiğe direnç saptanan 24 olguda (%54.5) tedavi değiştirildi. Altı aylık kontrollerde tüm olgularda klinik yanıtın devam ettiği görüldü. Streptococcus pneumonia ve Haemophilus influenzae'nın en sık etken olarak kabul edildiği tedavi protollerinin başarılı olma olasılığının yüksek olmadığı anlaşılmıştır. En sık üreyen bakterinin stafilokoklar olması nedeni ile birincil ilaç seçiminde antistafilokoksik etkinliğin gözönünde tutulması gerekmektedir. Ayrıca KS'in akut ataklarının ampirik tedavisinde de yaygın olarak kullanılan amoksisilin-klavulonik aside karşı yüksek direnç bulunmuştur. Sonuç olarak, antimikrobiyal tedavinin mümkünse endoskopik örnek alımınının sonuçlarına göre başlanması, bu mümkün değil ise, her bölgenin kendi patojen listesini ve direnç durumunu çıkararak özel bir protokol hazırlaması gerektiği düşünülmüştür.